Βάισμαν, Αουγκούστ

(August Weismann, Φρανκφούρτη 1834 – Φράιμπουργκ 1914). Γερμανός βιολόγος. Ο Β. από νεαρή ακόμη ηλικία ασχολήθηκε με τη φυσική ιστορία, συλλέγοντας φυτά και έντομα και εκτρέφοντας κάμπιες. Το μουσείο Φυσικής Ιστορίας Σένκεμπεργκ στη Φρανκφούρτη έπαιξε εποικοδομητικό ρόλο στην τόνωση του ενδιαφέροντος του νεαρού φυσιοδίφη. Το 1856 πήρε το πτυχίο ιατρικής του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν και κατόπιν έγινε βοηθός στην κλινική του Poστόκ. Εργάστηκε επίσης στο Ινστιτούτο Χημείας και στις αρχές του 1859 άρχισε να ασκεί το ιατρικό επάγγελμα στην πατρίδα του Φρανκφούρτη. Έλαβε μέρος στον Αυστροϊταλικό πόλεμο και το 1867 παντρεύτηκε τη Μαρία Γκούμπερ, που είχε γνωρίσει στα ταξίδια του στην Ιταλία. Υπήρξε ιδανική σύντροφος και του παραστάθηκε τα τελευταία χρόνια που ο Β. ήταν σχεδόν τυφλός, ενημερώνοντάς τον καθημερινά για τις εξελίξεις της βιολογικής επιστήμης. Μετά τον γάμο του αφιερώθηκε στη βιολογία και παρακολούθησε μαθήματα στο Παρίσι (και εκείνα του Λόικαρτ, το 1881). Η συγγραφή της διατριβής Η ανάπτυξη των δίπτερων στο αβγό και η επεξεργασία μιας δεύτερης βοήθησαν τον Β. να διεκδικήσει και να γίνει καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ (1883), θέση στην οποία παρέμεινε έως τον θάνατό του. Οι θεωρητικές έρευνες που χαρακτηρίζουν το έργο του είναι: (α) Η θεωρία της αθανασίας των μονοκύτταρων οργανισμών. Σύμφωνα με αυτήν –αφού οι μονοκύτταροι οργανισμοί πολλαπλασιάζονται με απλή διαίρεση– υπάρχει μία συνέχεια ζωής, όπου το γενετήσιο κύτταρο αποτελεί την αφετηρία για τη δεύτερη γενιά. (β) Η θεωρία του μη κληρονομήσιμου των επίκτητων ιδιοτήτων. Αυτή τον έφερε σε αντίθεση με τη θεωρία του Δαρβίνου και γι’ αυτό κατατάσσεται στους νεοδαρβινιστές. Ο Β. υποστήριζε ότι κάθε επίκτητη ιδιότητα είναι αποτέλεσμα της μεταβολής του βλαστοπλάσματος. (γ) Η θεωρία της σπερματικής επιλογής. Αυτή στηρίχτηκε στην άποψη του Βίλχελμ Ρου, σύμφωνα με την οποία μέσα στο σώμα διεξάγονται αγώνες ανάμεσα στα διάφορα μέρη του. Σύμφωνα πάντα με τη θεωρία αυτή, γίνεται μάχη μεταξύ των οριστών, που φέρνουν τις ιδιότητες του ατόμου στα χρωματοσώματα, και η τελική επιλογή τους χαρακτηρίζει τη μορφή του ατόμου. (δ) Η παντοδυναμία της φυσικής επιλογής, που αποτελεί μοναδική αιτία της εξέλιξης. Μια από τις σημαντικότερες προσφορές του Β. ήταν η συμβολή του στη μελέτη της κληρονομικότητας. Υποστήριξε ότι πριν από τη γονιμοποίηση πρέπει να συντελείται μείωση στα γενετήσια κύτταρα, για να παράγονται διπλάσια χρωματοσώματα σε κάθε νέα γενιά.